წლევანდელი მწველი ზაფხულის მერე, ბევრისთვის ალბათ უფრო აშკარა გახდა ის პრობლემები, რაც კლიმატურმა ცვლილებებმა შეიძლება დედამიწაზე გამოიწვიოს. როგორც ჩანს, საქართველოში ამ საკითხის კვლევა ჯერ კიდევ წინა საუკუნეში დაიწყეს და ის მხოლოდ მეცნიერთა მცირე ჯგუფისთვის იყო ცნობილი.
“მეცნიერი დავით შარაშიძე ყაზბეგში, მყინვარის ფერდობებზე მზის სხვების სიმძლავრეზე დაკვირვებას 1933 წლიდან აწარმოებდა.“- გვითხრა შარაშიძეების ოჯახის წევრმა, ქალბატონმა ლელა მესხმა. გადავწყვიტეთ, ჩვენს საზოგადოებას კიდევ ერთხელ შევახსენოთ მთისპირელი მეცნიერის მნიშვნელოვანი საქმიანობა გაგაცნოთ.
– დიახ, ასე გამოდის. 1986 წელს ისეთი ისტორიული ოჯახის რძალი გავხდი, როგორიც შარაშიძეებია. ჩემმა მამამთილმა, დავით შარაშიძემ მყინვარწვერის პლატოზე ააგო ობსერვატორია, სადაც 15 წელი საქმიანობდა. მეოცე საუკუნის 30-იანი წლების მეორე ნახევარში ამ ობსერვატორიაში ის კლიმატზე დაკვირვებებს აწარმოებდა. მნიშვნელოვანი კვლევების ჩასატარებლად აქ ბევრი ქართული თუ უცხოური ექსპედიცია ამოდიოდა. ასე, რომ ეს ობსერვატორია სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის იყო. ეს ურთულესი შენობა ზღვის დონიდან 3645 მეტრზე მდებარეობს და მას სამი წლის განმავლობაში აშენებდნენ.
– ამის გარდა თიხის კარიერიც დავით შარაშიძის ინიციატივით გაიხსნა..
– თქვენი პროფესიული საქმიანობაც გურიაში დაიწყო?
– ისევ დავით შარაშიძეს დავუბრუნდეთ, ის ბევრ გამორჩეულ ადამიანთან მეგობრობდა, მათ შთამომავლებთან თუ გაქვთ ურთიერთობა?
მთისპირში შემდგარი ეს ისტორიული შეხვედრა ბატონმა ივანე ჯაფარიძემაც გაიხსენა:
„ჩემი მომავალი საქმიანობა, გზა და ცხოვრების წესიც კი უკვე დაბადებიდანვე იყო განსაზღვრული იმით, რომ ჯაფარიძეების ოჯახში დავიბადე და ჩემი მამიდა, ლეგენდარული პიროვნება, მთამსვლელი ალექსანდრა ჯაფარიძე იყო. ჯაფარიძეებისა და შარაშიძეების მეგობრობა, რომელიც 30-იან წლებში დაიწყო დღემდე გრძელდება და სწორედ ამის დასტური იყო 25 აგვისტოს, ჯაფარიძეების მემკვიდრეების სამი თაობის სტუმრობა მთისპირში. ჩემთან ერთად იყვნენ: ლევან ჯაფარიძე, ეკა დავითაშვილი და შვილიშვილები, ალექსანდრა და დავით ჯაფარიძეები. ამაზე შეიძლება ითქვას, რომ მეგობრობის მწვერვალია.
– დათიკო შარაშიძის შესახებ რას გაიხსენებთ?
– რაც შეეხება, დათიკო შარაშიძეს, ყაზბეგის მაღალმთიანი მეტეოროლოგიური სადგურის უფროსად ის სრულიად ახალგაზრდა, 23 წლის ასაკში დაინიშნა, რაც იმ დროს უნიკალური მოვლენა იყო. პირველი მოზამთრეეები1933-34 წლებში იყვნენ: დავით შარაშიძე, მისი ძმა, სოსო შარაშიძე, ცნობილი მთამსვლელი და გამყოლი იაგორ კაზალიკაშვილი და მთამსვლელი, სანდრო გვალია. დათიკო შარაშიძის ჯაფარიძეებთან მეგობრობა სწორედ ამ მეტეოსადგურიდან იწყება, რადგან ალექსანდრა ჯაფარიძე გეოფიზიკური ობსერვატორიის კონსულტანტი და მეტეოროლოგ – დამკვირვებელი იყო. შარაშიძეების უნიკალური ოჯახი ქვეყნისთვის დამაშვრალი და ბევრი ეროვნული საქმის წამომწყები და შემსრულებელია. მიხარია, რომ ამ ოჯახის რძალიც, ლელა მესხიც, მათ ტრადიციებს აგრძელებს.”
– გულწრფელად გეტყვით, ჩემთვის მართლა დიდი პატივია, რომ ასეთი ოჯახის სახელით სასიკეთო საქმეების ესტაფეტა გადმომეცა. მთისპირი ულამაზესი, მაგრამ რთული რელიეფის მქონე სოფელია. შესაბამისად, აქაურ მოსახლეობას იმაზე უფრო მეტი პრობლემები აქვთ, ვიდრე ქვედა ზონის სოფლებს. ამ პრობლემებს მე კარგად ვიცნობ და მათ გადაჭრას თანამიმდევრობით შევეცდები. მინდა, რომ ხალხის ნდობა გავამართლო, ჩემი წილი აგური დავდო მთისპირის განვითარებაში და ადგილობრივებს გვერდში დავუდგე. ამას, პირველ რიგში, შარაშიძეების ოჯახის სახელი მავალდებულებს.
თეონა გოგნიაშვილი